Uçaklar Geri Vitesleri Olmadan Nasıl Geri Gidiyor?

Uçaklar gökyüzünde süzülürken pek çok manevra yapabiliyorlar, peki ya yerde? Özellikle de geri geri gitmeleri gerektiğinde ne oluyor? Kara taşıtlarında alıştığımız geri vites sistemi uçaklarda var mı, yoksa başka yöntemler mi kullanılıyor? Çoğumuzun belki de hiç düşünmediği bu ilginç konuya yakından bakalım.

Uçaklar Geri Vitesleri Olmadan Nasıl Geri Gidiyor?

Uçaklar hakkında birçok bilgiye sahibiz; ancak çoğumuzun üzerinde pek düşünmediği bir konu var: Uçaklar, geri vitesleri olmadığı hâlde nasıl geri geri hareket edebiliyor?

Geri vites kavramı, genellikle kara taşıtlarıyla özdeşleşmiştir. Peki bir uçak, iniş takımlarını indirip kalkış pistine doğru ilerlerken geri gitmek isterse ne olur?

Aslında uçaklar, kalkış ve iniş sırasında her zaman ileri doğru hareket eder. Ancak bazı durumlarda, özellikle yoğun havaalanlarında, park pozisyonuna ulaşabilmek için geriye gitmeleri gerekebilir. İşte bu noktada işler biraz değişiyor.

Picture background

Uçaklarda Geri Vites Var mı?

Öncelikle şunu belirtelim: Hayır, uçaklarda bir geri vites sistemi bulunmuyor. Pervaneli bazı uçak modellerinde sınırlı bir geri itiş sistemi olsa da modern jet motorlu uçaklarda böyle bir özellik yok.

Ancak geri vitesin olmaması, uçakların hiç geri gidemediği anlamına gelmiyor. Çünkü uçaklar, motorlarının ürettiği itiş gücünü farklı şekillerde kullanarak bu ihtiyacı karşılıyorlar.

Uçaklar Nasıl Geri Gidiyor?

Uçakların geriye doğru hareket etmesi için iki yöntem kullanılıyor: Pushback ve Reverse Thrust.

Pushback: Uçaklar genellikle kendi güçleriyle geriye gitmezler. Bunun yerine “pushback towcar” adı verilen özel çekiciler yardımıyla uygun pozisyona alınırlar. Pilot ve kule arasındaki koordinasyonla yapılan bu işlem, özellikle havaalanı apronlarındaki güvenliği sağlamak için tercih ediliyor. Eğer uçak kendi motor gücüyle geri gitmeye çalışsaydı, ters yönlü motor itişi yerdeki nesneleri savurabilir ve ciddi kazalara yol açabilirdi.
Reverse Thrust (Ters İtme): Uçaklar inişten sonra hızlarını hızlıca kesmek için motorlarındaki ters itme sistemini devreye sokarlar. “Reverse thrust” sayesinde motorlardan çıkan hava akımı ters yöne yönlendirilir, böylece uçak kısa sürede yavaşlar. Ancak bu sistem, sadece iniş esnasında kullanılır ve apronda geri manevra yapmak için tercih edilmez.